Laatste nieuws
11.20Oranje kent route richting WK 2026: dit zijn de tegenstanders en het programma
11.15Van Hanegem breekt lans voor Koeman: hoort Oranje weer bij de wereldtop?
11.04Driessen laakt Oranje-international: 'Hij maakte geen al te beste indruk'
11.00VP-Voetbalkantine: 'Oranje moet vaker in andere Eredivisie-stadions spelen'
10.55Van Hanegem lovend: 'Proefde een sfeertje dat ze in Zeist verder moesten kijken'
10.55Europese pers lyrisch over Spanje en Nederlands elftal: 'Compleet krankzinnig'
10.55Ballenjongen held in Duitsland voor 'assist' bij snelle corner tegen Italië
10.55Ballenjongen krijgt lof van Musiala en Kimmich na cornergoal: 'Zijn assist'
10.30Ronaldo-dilemma in Portugal: 'Hoe vertel je de geit dat hij niet meer nodig is?'
10.30KNVB kiest voor primeur: Oranje niet in Kuip of ArenA, maar naar het Hoge Noorden
10.25Gek van Cruijff: amateurfilmer schoot uniek kleurenmateriaal van de Ajacied
10.24Koeman lacht na vraag over WK-kwalificatie: 'Als je mij dat vraagt...'
10.10Voetbalsprookje blijft uit: Nieuw-Caledonië grijpt naast WK, Nieuw-Zeeland gaat wel
09.57Kraay verdedigt Memphis en looft Oranje-uitblinker: 'Had ik niet durven dromen'
09.45Rondje Oranje: hoort dit Nederlands elftal bij de wereldtop?
09.44Na 42 jaar speelt Oranje weer in Groningen
09.40Bizarre treffer Musiala: Italië én regie laten zich verrassen door ballenjongen
09.35Koeman ziet veel om blij van te worden bij Oranje: 'Groot compliment waard'
09.31Koeman geeft Oranje 'groot compliment': 'Daar mogen we blij over zijn'
09.25Koeman stipt backposities aan als voorbeeld van sterker geworden Oranje
09.25Duitsland, Frankrijk en Portugal op tandvlees verder, goal Musiala gaat wereld over
09.15Lof voor Huijsen in Spanje: 'De verdediger van de toekomst'
09.15'Huijsen droeg het meest heilige shirt: Cruijffs nummer 14'
09.15Koeman na thriller Oranje tegen Spanje: 'Trots op wat we hebben laten zien'
09.12NAC-banneling heeft met Nieuw-Zeeland vijfde WK-ticket te pakken
09.12Nieuw-Zeeland heeft 444 dagen voor aftrap WK-ticket al binnen???????
09.12Van Hooijdonk roemt 'geweldig duo' bij Oranje: 'Alsof ze al jaren samen spelen'
08.56Ex-toparbiters zien 'één optie' voor PSV-Ajax: 'Door Higler vol in schijnwerpers'
08.56Oranje kan zich met bonuspunten Maatsen, Van Hecke en Kluivert meten met Europese top
08.53Primeur voor Euroborg: Groningen na 42 jaar weer gastheer van Oranje
08.43'Teleurstelling' bij Oranje: 'Er komt een mooie generatie aan voor Nederland'
08.40Frenkie de Jong niet bang voor Spaanse teamgenoten: 'Hebben niet veel te zeggen'
08.25Szoboszlai deelt sneer uit aan Güler na provocatie in verhitte interland
08.22Koeman ziet Oranje imponeren ondanks afwezigen: 'Zit veel toekomst en muziek in'
08.17'Onrust' bij Vitesse: 'Het verbaast me helemaal niks, die indruk had ik direct al'
Resultaten x
binnenland

Discussie over gevaar van koppen aan bod in nieuw boek: "Het lijkt een heel onschuldig spelletje"

Oer-Feyenoorder Peter Houtman maakte onlangs bekend dat hij aan dementie lijdt en daarom moet stoppen als stadionspeaker. Dit kan geen toeval zijn, stellen de zoon en dochter van oud-prof Wout Holverda, die overleed aan dementie. Holverda was net zo’n goede kopper als Houtman. In het nieuwe boek 'Mijn Hoofd Doet Gek, Koppen en Hersenschade in het Nederlandse Voetbal' doet journalist Anton Slotboom onderzoek naar de vraag: is koppen levensgevaarlijk? "Het lijkt een heel onschuldig spelletje, maar uiteindelijk zie je dat het toch kan leiden tot de dood."

21-03-2025 12:00 door Sander Berends

Op 3 december 2021 overleed Holverda, in zijn leven bekend staand als een kopsterke spits. Trefzeker voor HFC Haarlem, Fortuna Sittard en vooral Sparta. De strijd tegen demensie heeft hij verloren. Meteen na zijn dood zullen Holverda's hersenen worden onderzocht. Had Holverda gelijk, raakten zijn hersens beschadigd door het koppen? Om deze vraag en dit antwoord draait het in het nieuwe boek van Anton Slotboom, waarvan een voorpublicatie is te lezen in ELF Voetbal nummer 3 die via deze link is te bestellen. De vermoede vorm van dementie, die CTE heet, kan alleen na overlijden worden gezien. En alleen als er specifiek naar wordt gezocht.

Medisch dossier

CTE-onderzoeker Suzan van Amerongen geeft begin 2024 duidelijkheid, is te lezen in 'Mijn Hoofd Doet Gek, Koppen en Hersenschade'. In een kantoortje in het Amsterdam Universitair Medisch Centrum gaan de deuren open. Helemaal. Zelfs het medisch dossier van Wout Holverda wordt op de gedeelde computer in de artsenkamer tevoorschijn gehaald. "Ik heb veel naar de stukjes hersenen van Wout gekeken onder de microscoop", zegt Van Amerongen. "En ik ben er echt over verbaasd hoeveel afwijkingen we daarin zien, en hoe groot en uitgebreid die ziekte zich daar in de hersenen heeft afgespeeld."

Neuroloog en senior-onderzoeker Jort Vijverberg is de projectleider van wat je hier nu de CTE-afdeling zou kunnen noemen, een kleine groep die zich met deze tak van dementie bezighoudt, maar hij 'draait' ook gewoon diensten in de polikliniek: hij ontvangt patiënten. "Kijk, dit is de scan van Wout", zegt Vijverberg in het boek. Hij wijst op de schade. "Hoe meer impact, hoe meer je het risico loopt dat je CTE krijgt", zegt Vijverberg. "En dan denk je toch: de hersenen zijn feitelijk alles wat we zijn."

Geen medicijnen

"Je hersenen heb je maar één keer", zegt neuropatholoog Annemieke Rozemuller, die Holverda in het mortuarium van het Amsterdam Universitair Medisch Centrum onderzoekt. "Je kunt het niet meer terugdraaien. Er zijn geen medicijnen voor te bedenken, want het is al stuk. En wat kapot is, krijg je niet meer heel."

De conservatieve tak van de voetballerij vindt dat er meer onderzoek nodig is voordat er actie wordt ondernomen, weet Rozemuller. "Ik denk dat je niet moet wachten tot het helemaal bewezen is. Dan ben je, denk ik, al veel te laat. Als je nu al een duidelijk vermoeden hebt, en dat heb je heel evident, dan moet je niet wachten tot we achteraf gedwongen zijn te zeggen: we hadden het eerder moeten doen." Houd gewoon op met koppen? Is dat wat ze zegt? "Ja, dat vind ik wel."

Verbod

In de voorpublicatie van het boek 'Mijn Hoofd Doet Gek, Koppen en Hersenschade in het Nederlandse Voetbal', te lezen in ELF Voetbal nummer 3, komt ook Evgeniy Levchenko aan het woord. De voorzitter van de VVCS is zelfs een grote voorstander van een verbod op koppen. Maar dat zal volgens hem zeker tot grote problemen bij de FIFA en UEFA lijden. Ook doet Robin Holverda een rigoureus voorstel in contracten die spelers afsluiten bij hun club.

De volledige voorpublicatie van het boek 'Mijn Hoofd Doet Gek, Koppen en Hersenschade in het Nederlandse Voetbal' is te lezen in ELF Voetbal nummer 3. Daarin ook interviews met FC Utrecht-revelatie Paxten Aaronson, sc Heerenveen-aanvaller Alireza Jahanbakhsh die vertelt over de trainers die hij in zijn rijke loopbaan meemaakte en RKC Waalwijk-spits Oskar Zawada verklaart met bijzondere anekdotes de vele tatoeages op zijn lichaam. We gingen op bezoek in Bournemouth bij Justin Kluivert die uitgebreid spreekt over zijn succesvolle periode daar en vertelt over Oranje. We reisden naar Maagdenburg waar we uitgebreid met Martijn Kaars en Mohammed El Hankouri van de plaatselijke voetbalgrootmacht spraken. We gingen terug in de tijd naar het eerste team dat Arne Slot trainde, PEC Zwolle Onder 14. Het verhaal rond gevallen grootmacht Girondins de Bordeaux is te lezen en Othaniël Raterink, door De Graafschap verhuurd aan Bayer Leverkusen, is het Talent.

ELF Voetbal nummer 3 is bij de abonnees automatisch op de deurmat gevallen. De editie is uiteraard ook los verkrijgbaar bij de bekende supermarkten, (kantoor)boekhandels en op vele reislocaties. Denk aan Schiphol, Eindhoven Airport en de NS-stations. De editie is uiteraard ook online te bestellen. Via deze link in een handomdraai gebeurd. Een abonnement nemen is helemaal gemakkelijk. Elke editie automatisch thuisgestuurd. Via deze link handig en snel afgesloten. Zoek je eigen welkomstgeschenk uit. Veel leesplezier!




Aanmelden
hoe is het met..? Laatste: Hoe is het met... Georginio Wijnaldum?
superelf Laatste: Superelf Willem Janssen, Limburgse verbinder
transfergeruchten Laatste: Wat kan Brian Brobbey verwachten van een overstap naar West Ham United?
jukebox Laatste: DE JUKEBOX: Carlens Arcus (Vitesse)
avonturiers Laatste: Freek Schipper mag zich een Chinese local noemen: “Fans riepen telkens ‘hipet’, bleek dat mijn Chinese naam”
kleedkamerhumor Laatste: Etienne Vaessen, grappenmaker bij RKC Waalwijk: "Je ziet het bijvoorbeeld aan de grijns op m’n gezicht"
cultheld Laatste: Iván Campo: Koninklijke kelderklasser
voetballer x Laatste: Voetballer X: "Ik heb gracieuze trainers zien veranderen in beulen"
Privacyverklaring
X <

Wat is jouw leeftijd?

Om content en uitingen over online kansspelen volgens wet- en regelgeving te tonen, willen we zeker weten dat je oud genoeg bent. Je kan hoe dan ook onze website bezoeken.

24 jaar of ouder
Jonger dan 24 jaar

Door je keuze te maken bevestig je dat je je bewust bent van de risico’s van online kansspelen en dat je momenteel niet bent uitgesloten van deelname aan kansspelen bij online kansspelaanbieders.